Οι 15 καλύτερες ταινίες του 2017 (2ο μέρος)

 Μετά το 1ο μέρος του προσωπικού Top-15 ταινιών της χρονιάς 2017 (θυμίζω, περιλαμβάνονται όσες ταινίες κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα αυστηρά από 01/01/2017 έως 31/12/2017), όπου κάλυψα τις εκτός 10άδας, ας δούμε τις 10 καλύτερες ταινίες μιας πολύ ξεχωριστής για το σινεμά χρονιάς:

 10) Kalandar Sogugu, Mustafa Kara:
 Με αργούς, υπνωτιστικούς αφηγηματικούς ρυθμούς, που στο φινάλε θα ανταμείψουν τον υπομονετικό θεατή, τον οποίο στην πορεία μαγνητίζει η καθηλωτική φωτογραφία, ο Καρά σκηνοθετεί εξόχως ατμοσφαιρικά και με εικαστική... τελειότητα τη σχέση ανθρώπου φύσης αλλά και την καθημερινή μάχη για επιβίωση, μιας πολυμελούς οικογένειας στα παγωμένα τουρκικά βουνά και καταγράφει συγκλονιστικά τις ακραίες ανισότητες μιας θλιβερής σημερινής πραγματικότητας.

 09) The Square, Ruben Östlund:
 Μια ακόμη έκπληξη, από τη βόρεια Ευρώπη, Σκανδιναβία, από τον σκηνοθέτη της εξαιρετικής «Ανωτέρας Βίας». Μία εξαιρετική σάτιρα των μίντια και της σύγχρονης τέχνης και σε δεύτερο στάδιο μια κριτική της "τέλειας" βορειοευρωπαϊκής καθημερινότητας αφού εξετάζει τις έννοιες της εμπιστοσύνης, της ανθρωπιάς, της ανιδιοτελούς βοήθειας. Κι όλα αυτά, με ωραίο χιούμορ, έντονο προβληματισμό και καμία πρόθεση για ηθικά διδάγματα. Σπουδαίο!

 08) Manchester by the Sea, Kenneth Lonergan:
 Μία εκ των κορυφαίων δραματικών ταινιών τα τελευταία χρόνια από τον θεατρικής καταβολής εξαιρετικό σεναριογράφο Κένεθ Λόνεργκαν, που αν και λίγο εκβιαστική ως προς τη συγκίνηση (μοναδικό μικρο-μειονέκτημα), απογειώνεται χάρις στην εξαίσια ερμηνεία του Κέισι Άφλεκ. Μια πικρή σπουδή πάνω στον πόνο της απώλειας, που κουβαλάς μια ζωή, εν είδει αυτοτιμωρίας. Σε σημεία, συγκλονιστικό!

 07) I Am Not Your Negro, Raoul Peck:
 Ένα συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ, που ξεγυμνώνει σε όρους φυλετικού ρατσισμού τις ΗΠΑ, όχι των Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και Μάλκομ Χ αλλά του σήμερα, του Τραμπ! Με τα αυθεντικά λόγια του σπουδαίου ακτιβιστή, συγγραφέα και διανοητή Τζέιμς Μπάλντουιν ως κραυγή για κοινωνική δικαιοσύνη και φυλετική ισότητα και πλάνα αρχείου που με καταγγελτική δύναμη και αναγωγή στο σήμερα καταδεικνύουν τα όσα δεν έχουν σταματήσει να υπομένουν οι μαύροι από τους «ανώτερους» λευκούς.

 06)  Paterson, Jim Jarmusch:
 Η πιο cool, feel-good ταινία της χρονιάς από έναν -ορισμός του- κουλ σκηνοθέτη. Ό,τι πιο κοντινό στον αδόκιμο όρο «ποίηση στο σινεμά» και η αποθέωση της ποίησης που ενυπάρχει σε κάθε πτυχή της ζωής, μέσα από την «ανούσια» καθημερινότητα ενός πέρα για πέρα αληθινού ήρωα. Μεγάλε Τζάρμους!

 05) Mother!, Darren Aronofsky:
 Με ένα αλληγορικό θρίλερ που βρίθει από βιβλικές αλληγορίες και διάχυτους συμβολισμούς αλλά και «καταδικασμένο» να διχάσει, επιστρέφει ο σημαντικός Αμερικανός. Οι βαθιές θρησκευτικές αναζητήσεις του Αρονόφσκι (στοιχείο που ενδεχομένως δεν του "συγχώρησαν" όσοι έθαψαν το φιλμ), που εκτός των άλλων τσακίζει κάθε κανόνα τυποποιημένης κινηματογράφησης για να κάνει μια καθολική ταινία δημιουργού, προβάλλουν μέσα από ένα πολανσκικής ατμόσφαιρας ψυχολογικό θρίλερ, συνοδευόμενες από τις βαθύτερες έγνοιες και υπαρξιακές ανησυχίες του ανθρώπου (ζωή, θάνατος, μητρότητα, προέλευση-δημιουργία). Ταινία από εκείνες που είναι καταδικασμένες να αναγνωριστούν με το πέρασμα των χρόνων...

 04) Toivon tuolla puolenς, Aki Kaurismäki:
 Ο,τι είχε να καταγγείλει και να πει στα σοβαρά για το προσφυγικό, ο Καουρισμάκι το έκανε στο σχεδόν αριστουργηματικό «Λιμάνι της Χάβρης». Εδώ, στην «Άλλη Όψη της Ελπίδας», ο αγαπημένος Φινλανδός γυρνάει το κουμπί και παρουσιάζει... από άλλη όψη (πάντα όμως με τη γνώριμη πανανθρώπινη οπτική του) το φλέγον αυτό ζήτημα, σπάζοντας (πολλή) πλάκα και επαναλαμβάνοντας ευχάριστα το λατρεμένο μοναδικό κινημ/κό του σύμπαν: ιδιαίτερο, ανορθόδοξο χιούμορ, κουλ, νουάρ, ανέκφραστοι χαρακτήρες, ρετρό ατμόσφαιρα, τρυφερότητα, μελαγχολική αισιοδοξία, ροκ εν ρολ και όλα αυτά ντυμένα με το γνωστό πέπλο ουμανισμού, που διέπει τη φιλμογραφία και τη ζωή του 60χρονου δημιουργού. Όποιος βλέποντας (και) αυτήν την ταινία του Καουρισμάκι δε βγει από την αίθουσα καλύτερος άνθρωπος, έχει χάσει κάθε όψη της ελπίδας...

 03) Neruda, Pablo Larrain:
 Μια απίθανη αντι-βιογραφία του σπουδαίου ποιητή από ένα διαρκώς εξελισσόμενο σκηνοθέτη. Μία αέναη αναζήτηση του πολιτικά διωκόμενου ποιητή, με άξονα πάντα αυτό που ξέρει να κάνει τόσο καλά και στο οποίο καταφεύγει και αντλεί δύναμη να συνεχίζει, προβάλλεται από τον Λαραΐν, μέσω της αστυνομικής πλοκής, με έναν έξοχο λυρισμό, έντονη θεατρικότητα, καταπληκτική μουσική, φαντασία και πάμπολλες αντιθέσεις, σε ένα παιχνίδι γάτας-ποντικιού και διαρκούς εναλλαγής ρόλων, με την ποίηση πάντα στο επίκεντρο, ακόμη και κατά την καταδίωξη. Υπέροχο!

 02)  Nelyubov, Andrey Zvyagintsev:
 Σκηνοθετάρα ο Ρώσος! Μπορεί η «Επιστροφή» να μας στοιχειώνει ακόμη αλλά αυτό δε σημαίνει πως ο Ζβιανγκιτσεφ δεν εξελίσσεται. Εδώ, δίχως οίκτο, ξεσκίζει τους δικούς του ανθρώπους και τη σημερινή ρωσική κοινωνία υφαίνοντας μία σκληρή, ανελέητη αλλά άκρως ρεαλιστική ηθογραφία χαρακτήρων και κάνοντας φόκους στην αλλά Αντονιόνι αλλοτρίωση του σημερινού δυτικού ανθρώπου και την ψυχική/συναισθηματική των ένδεια προς τέρψη των ψυχρών καταναλωτικών "αναγκών", μέσα από μία αφοπλιστική αντιπαράθεση της κενότητας των συναισθημάτων των γονιών προς το δικό τους παιδί απ΄ τη μία και της ανιδιοτελούς έγνοιας προς αυτό από την εθελοντική διασωστική ομάδα από την άλλη. Συγκλονιστικό!

 01) Teströl és lélekröl, Ildikó Enyedi:
 Η απρόσμενα θετική έκπληξη της χρονιάς! Από τον τίτλο κιόλας γινόμαστε μάρτυρες διαφόρων αντιθέσεων: Ψυχή-Σώμα, Όνειρο-Πραγματικότητα, ελεύθερα άγρια ζώα-φυλακισμένα, οδηγούμενα σε σφαγή οικόσιτα, παρθένα φύση-σκληρή βιομηχανία,  άνδρας-γυναίκα, σωματική δυσλειτουργία-ψυχική νόσος,ζωή-θάνατος. Και δύο διαφορετικά ολομόναχοι άνθρωποι θα (προσπαθήσουν να) έρθουν κοντά μέσω των κοινών ονείρων που βλέπουν, κάτι που αντιτίθεται ακόμη και των επιστημονικών κανόνων (ψυχολόγος) αποτελώντας το νέο κάδρο της σταθερής αναζήτησης διαφυγής σε μία ονειρική πραγματικότητα, από την Ενιέντι. Η οποία, βέβαια, διαφυγή δεν μπορεί παρά να είναι βίαιη, τρομακτική, επώδυνα λυτρωτική. Για να φτάσουμε όμως εκεί, έχουν προηγηθεί μία αλλόκοτα όμορφη και σιωπηλά φαντασμαγορική εναρκτήρια σεκάνς και, στην πορεία, μια εξόχως κινηματογραφημένη εκκεντρική ερωτική ιστορία, με σκοτεινό ρομαντισμό, διάχυτο λυρισμό, τρυφερότητα, αναγκαίες ενέσεις έξυπνου χιούμορ, θαυμάσια φωτογραφία και μια φοβερά εύστοχη επιλογή, αυτή της απίθανης Αλεξάντρα Μπορμπέλι, για τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Ονειρικό!


 Καλή κινηματογραφική χρονιά να έχουμε, αν και θεωρώ πως ήδη έχουμε δει δυνατές έως μεγάλες ταινίες και μες στο 2018, όντας ακόμη μόλις στο Φεβρουάριο: "Three Billboards Outside Ebbing, Missouri", "The Post", "1968", "Lerd", "Phantom Thread", "Call Me by Your Name", "The Shape of Water")!

Οι 15 καλύτερες ταινίες του 2017 (1ο μέρος)

 Το 2017 ήταν μια σπάνια, εξαιρετική κινηματογραφική χρονιά, ίσως η καλύτερη των τελευταίων πολλών ετών. Οι σπουδαίες ταινίες που είδαμε και οι εντυπωσιακές / ιδιαίτερες κινηματογραφικές εμπειρίες που αποκομίσαμε σε μα άκρως σινεφίλ χρονιά, με ώθησαν στο να επιστρέψω με θέρμη στο, δυστυχώς, παρατημένο τα τελευταία τρία χρόνια προσωπικό ιστολόγιο, για να μοιραστώ μαζί σας (αν έχετε παραμείνει εδώ τριγύρω!) τα φιλμ που ξεχώρισα, δημιουργώντας μέσω των... λατρεμένων λιστών ένα Top-15 ακολουθούμενο από ένα συνοπτικό σχόλιο.
 Αυστηρή προϋπόθεση, οι ταινίες να πήραν διανομή στην Ελλάδα αποκλειστικά εντός του 2017, κάτι που αφήνει εκτός π.χ. το αριστουργηματικό «Τρεις Πινακίδες Έξω από το Έμπινγκ, στο Μιζούρι».
 Στο δε εγγύς μέλλον θα προσπαθήσω να επιστρέψω με αναλυτικά κείμενα για κάποιες εξ αυτών.
 Αλλά δίχως περαιτέρω φλυαρία, ας ξεκινήσουμε με το πρώτο μέρος του (πάντα) προσωπικού Top-15 καλύτερων ταινιών, για το 2017, με σειρά προτιμήσεως:

15) Blade Runner 2049, Denis Villeneuve:

 Ατμοσφαιρικό σίκουελ της θρυλικής ταινίας του Ρίντλεϊ Σκοτ - ορόσημο στην ιστορία του sci-fi. Σαφώς υποδεέστερο (μοιραία θα μπούμε στη διαδικασία της σύγκρισης, αν και ευτυχώς ο Βιλνέβ δεν κάνει κάποιο ριμέικ) του ασύγκριτου προκατόχου του, καθώς παρά τα εντυπωσιακά εφέ και την πανέμορφη φωτογραφία αδυνατεί, λόγω εποχής, να «επικοινωνήσει» τη θεματική του στην καρδιά της τεχνολογικά εξαρτημένης πια κοινωνίας. 

14) Geumul (Το Δίχτυ), Kim Ki-duk:

 Ο αγαπημένος Νοτιοκορεάτης μετά τις τελευταίες απογοητεύσεις βρίσκει ξανά τον καλό του εαυτό και με τη γνώριμη σκηνοθετική του βιρτουοζιτέ υπογράφει ένα πολιτικό-υπαρξιακό θρίλερ ρίχνοντας τα δίχτυα του στη κοινωνικόοικονομικόπολιτικότεχνολογική άβυσσο που χωρίζει Βόρεια και Νότια Κορέα. Τα οποία δίχτυα της κριτικής του απλώνει προς αμφότερες τις πλευρές στέλνοντας προς πάσα κατεύθυνση με απλό άλλα όχι απλοϊκό τρόπο τα μηνύματά του.
 
13) Dunkirk, Christopher Nolan:
 Ο σημαντικός αμερικανός σκηνοθέτης καταπιάνεται με ένα συγκεκριμένο κομμάτι του Β' Π' Π', την απόφαση των Βρετανών να διασώσουν 400.000 στρατιώτες, "εγκλωβισμένους" στο Λιμάνι της Δουνκέρνης, τελευταίο οχυρό των Συμμάχων απέναντι στην περικύκλωση των ναζί. Μια καθολική (στην αποστολή εκκένωσης συμμετείχαν ακόμη και πολίτες, πρόθυμοι με κάθε πλωτό μέσο να βοηθήσουν!) ηρωική πράξη αυτοθυσίας, στα πρόθυρα μια φαινομενικής ήττας και παράδοσης στον «εχθρό» (έτσι αποκαλείται, δεν κατονομάζεται ενώ η παρουσία του δεν είναι παρά έμμεση προκαλώντας έτσι μια διαρκή απειλή) μετουσιώνεται σε μία δυνατή κινηματογραφική εμπειρία στα χέρια του Νόλαν, ο οποίος ωστόσο προτιμάει την αποθέωση της εικόνας από π.χ. την ιστορική τοποθέτηση ή την ταύτιση του θεατή με τους ήρωες.
 
12) Moonlight, Barry Jenkins:
 Μία από τις εκπλήξεις της χρονιάς, αυτό το μελαγχολικό ταξίδι ενηλικίωσης και την πορεία προς τον αυτοπροσδιορισμό παράλληλα με την αναζήτηση του έρωτα (ένα συγκινητικά διαφορετικό gay movie) και το κυνήγι του ονείρου μιας καλύτερης ζωής, σκιαγραφείται ως ένα λυρικό πορτρέτο απεικόνισης της αέναης πάλης ενός νεαρού μαύρου άνδρα να βρει τη θέση του στην Αμερική του σήμερα.
 
11) The Salesman, Asghar Farhadi:
 Ο σπουδαιότερος εκπρόσωπος του σύγχρονου ιρανικού σινεμά επανεξετάζει αλληγορικά τον αριστουργηματικό «Θάνατο του Εμποράκου» του Άρθουρ Μίλερ, μέσα από ένα ερασιτεχνικό θεατρικό ανέβασμα σε αντιπαραβολή με την «αμερικανοποίηση» της Τεχεράνης, σκηνοθετώντας με απαράμιλλη δεξιοτεχνία ένα οικογενειακό δράμα, με επίκεντρο το δάσκαλο Εμάντ ως άλλος τραγικός μιλερικός «Γουίλι», εδώ να προσπαθεί να σώσει την οικογένειά του αλλά και να αναμορφώσει την πόλη του.